21 Μαρτίου 2007

11η Νοεμβρίου 1912


Ένα σημαντικό σταθμό στην ιστορία της Χίου αποτελεί η 11η Νοεμβρίου 1912.
Μια μακρά περίοδος 346 χρόνων διακόπτεται. Η μέρα αυτή αποτελεί το μεταίχμιο της ιστορικής καμπής, όπου η ιστορία της Χίου μπήκε σε νέα φάση με την απελευθέρωση του νησιού από τον δυσβάσταχτο τουρκικό ζυγό.
Η Χίος μας υποδουλώθηκε στους Τούρκους κατά το 1566. Ο τότε ναύαρχος Πιαλή Πασάς την κατέλαβε παίρνοντάς την από τους Γενουάτες. Στη Χίο δημιουργείται μια ιδιόρρυθμη κατάσταση. Χωρίς τη μείωση ούτε στο ελάχιστο της εθνικής μας συνείδησης, έγινε μια προσαρμογή προς την κυριαρχία των κατακτητών που μας επέφερε οικονομικά οφέλη και που πήρε μετά μορφή αυτοδιοικούμενη. Η Χίος δεν είχε πολλούς πυρήνες πρωτοβουλιακούς, ούτε προεπανασταστικά κινήματα ούτε και κατά την κυρίως επανάσταση. Όμως δεν έμεινε αδιάφορη.
Το 1822 γίνεται η σφαγή του άμαχου πληθυσμού της Χίου μετά από μια προσπάθεια απελευθέρωσης του νησιού.
Έτος 1824, λοιπόν . Εκείνες τις πικρές για την Ελλάδα μέρες, ο Ντελακρουά εκθέτει στο Σαλόνι το νέο του έργο, τη «Σφαγή της Χίου», σαν ένα είδος εικαστικού ρέκβιεμ στη μνήμη του αγωνιστή για την ελευθερία της Ελλάδας.Ο Στεντάλ έγραψε απ' αφορμή αυτό το γεγονός: "Ζούμε στις παραμονές ανατροπών στην τέχνη". Και πραγματικά, η «Σφαγή της Χίου» ήταν μια βόμβα που προκάλεσε έκρηξη στο Σαλόνι. Ο καλλιτέχνης δημιούργησε αυτό τον πίνακα με μια ασυνήθιστα οργισμένη δύναμη που υποχρέωσε τους κλασικιστές παραφράζοντας τον τίτλο του να τον ονομάσουν η "σφαγή της ζωγραφικής".

Eug?ne Delacroix. The Massacre of Chios. 1824. Oil on canvas. Louvre, Paris, France


Φτάνουμε στα 1912. Οι συνεννοήσεις των Βαλκανικών κρατών από το Μάιο του 1912 συντέλεσαν ώστε να σχηματιστεί η Βαλκανική Συμμαχία. Ο Ελληνικός Στρατός επιχειρεί νικηφόρε μάχες στην Ελασσόνα, Σαραντάπορο, Γιαννιτσά και εισέρχεται θριαμβευτής στη Θεσσαλονίκη στις 26 Οκτωβρίου. Λίγες μέρες αργότερα καταρτίζεται ιδιαίτερο απόσπασμα για την απελευθέρωση της Χίου. Αυτό κατά τις 11 του Νοέμβρη εμφανίζεται στην προκυμαία του νησιού. Ο Χιώτικος λαός όμως από την βία των όπλων των Τούρκων κλείνεται στα σπίτια του.
Ο Ελληνικός Στρατός αποβιβάζεται στη Χίο. Με χαρά, με κέφι και ενθουσιασμό επιβιβάζονται οι άνδρες στις βάρκες που γεμάτες τρέχουν στην αμμουδιά. Ο εχθρός οχυρωμένος στην ξηρά, προσπαθεί να αποκρούσει την απόβαση χωρίς αποτέλεσμα.
Οι Τούρκοι μετά την απόβαση του Ελληνικού στρατού και την αποτυχημένη προσπάθεια για να την αποκρούσουν που επιχείρησαν στην περιοχή του Κονταριού, εγκαταλείπουν τη νύχτα την πόλη και τραβούν προς το χωριό Καρυές.
Οι κάτοικοι του νησιού στη συνάντησή τους με τον απελευθερωτικό στρατό ξεσπούν σε δαιμονιώδεις ζητωκραυγές. Οι γυναίκες κρατώντας σημαίες φιλούν όχι μόνο τα πρόσωπα αλλά και τους μανδύες, τα χέρια και τα πόδια των ελευθερωτών.
Μετά την απόβαση του απελευθερωτικού στρατού στη Χίο ακολουθεί σύγκρουση στο Αίπος. Η μάχη αυτή προξενεί σ' όλους μεγάλη αίσθηση. Ο λαϊκός ποιητής γράφει σχετικά:
Άνθρωποι μη λησμονείτε Έως ότου κι αν ζείτε Πως εχάθηκαν λεβέντες Πως ετάφηκαν παιδιά Ήρωες εκεί στο Αίπος Έμειναν παντοτινά
Ακολουθούν κι άλλες πολλές συγκρούσεις στα Βορειόχωρα και στα Νοτιόχωρα. Παντού ο ελευθερωτής στρατός νικά. Έτσι οι τούρκοι χάνουν το ηθικό τους μαθαίνοντας και τη νικηφόρα προέλαση του Ελληνικού Στρατού και στα άλλα μέρη της Ελλάδας. Έτσι αρχίζει η υποχώρησή του.
Το Απρίλιο του 1913 αναχωρεί ο απελευθερωτικός στρατός από τη Χίο, για να εκπληρώσει την αποστολή του και σε άλλα μέρη της Ελλάδας.
Έτσι τελείωσε ο σαραντάμερος απελευθερωτικός αγώνας στη Χίο που έφερε τη Λευτεριά στο νησί μας και την απαρχή μιας νέας περιόδου, προόδου αλλά και αγώνα συνάμα για την πραγματοποίηση ευγενικών στόχων και ιδανικών ώστε να βελτιωθεί η ζωή του Χιώτικου λαού.
Ο Ελληνικός λαός έχει γνωρίσει πολλούς κατακτητές, έχει αποκτήσει συνείδηση του τι θα πει σκλαβιά, δουλεία και υποταγή.
Έχει χύσει πολύ αίμα για την πολυπόθητη κάθε φορά Λευτεριά του. Έτσι ξέρει τη μεγάλη σημασία και αξία της ειρηνικής και λεύτερης ζωής.
Οι άνθρωποι γεννήθηκαν για να ζουν λεύτεροι χωρίς δυνάστες, χωρίς αφέντες.
Μόνο τότε μπορούν να προοδέψουν, να δημιουργήσουν, και να ευτυχήσουν. Αυτό το ξέρουμε κι εμείς οι Χιώτες πολύ καλά.